O alcume, en Entrimo conocido por mote, é o sistema máis antigo que existe, despois do nome, para distinguir aos individuos. Aínda que estivo moi extendido durante séculos hoxe o seu uso é case exclusivo das zonas rurais.
Cando debido ao crecemento da poboación fíxose difícil identificar aos individuos polo seu nome empezouse a diferencialos cun “segundo nome” (mote) que podía facer referencia a unha característica física da persoa, á súa profesión, a algún obxeto, a algunha anécdota relacionada coa súa vida, o lugar no que vivía, a relacións de parentesco… E o mote foise herdando de pais a fillos.
Alguns apodos deron orixe aos apelidos, así por exemplo a terminación –ez dos apelidos significa “fillo de”, é dicir “González” é “ o fillo de Gonzalo”.
En moitos casos os motes son palabras coñecidas e fáciles de entender pero noutros son palabras antigas das que non sabemos o significado nin están documentadas.
No meu caso por parte de pai correspondeme o mote “mica” xa que os meus antepasados eran “os micos” e por parte de nai “cambas” (unha das dúas partes do arco da roda do carro). O que non sei é se o de “micos” ven por algunha relación da familia cos gatos (que alguen tivese moitos por exemplo) ou fai referencia a unha característica física xa que temos a cara redonda e o nariz pequeno.
En Entrimo este patrimonio cultural continua moi vivo e contamos con motes como os seguintes:
- Que fan referencia a profesions como “cesteiros” ou “toleiros”
- Referidos a obxetos como “cambas”, “chavellas” (peza estreita de madeira para suxeitar o xugo do carro) ou “presilla” (tira cosida nunha peza de roupa para pasar o botón),
- A animais como “moscas”, “micos” ou “saltons”
- A lugares: “da eira”, “do coto”, “das portelas“ “os do Santo”…
- A características físicas como “rubios” ou “pardos”
Seguro que na vosa familia tamén tendes motes. ¡Animádevos a enviar un comentario co voso!
Partimos o pan en rodajas. É mellor usar pan do dia anterior pra que non se esfarele.
